Tạo lập vũ trụ

Theo thuyết Vụ Nổ Lớn (Big Bang), vũ trụ bắt nguồn từ một trạng thái vô cùng đặc và vô cùng nóng (điểm dưới cùng: a primordial condition of enormous density and temperature). Từ đó, không gian đã mở rộng cùng với thời gian và làm cho các thiên hà di chuyển xa nhau hơn.
Dưới đây là “Big Bang” do Đức Cao Đài dạy ngày 03-8 Bính Tý (1936), in trong Đại thừa chơn giáo (Sài Gòn 1950, tr. 274, 276, 278):
Thầy giải sơ về phần trừu tượng vô vi.
Trước khi chưa phân định âm dương, càn khôn thế giái, thì trong thời kỳ ấy, khí hồng mông đương hỗn độn mờ mờ, mịt mịt, lặng lẽ vô vi, thanh trược hỗn hiệp, thì kêu là tiên thiên hư vô chi khí.

Trong khí hư vô ấy lại phát hiện ra một vòng đại quang minh là Thái cực, đó kêu rằng Vô cực (một vòng ) sanh Thái cực (không mà có).
Rồi vòng hư vô ấy nó lại có một điểm trung tâm
thì Thái cực là cơ, mà hễ cơ là lẻ. Đã lẻ thì làm sao mà hóa sanh để tạo thành càn khôn thế giái, vạn vật muôn loài, côn trùng thảo mộc, thủy tú sơn xuyên, nên cái lý đơn nhứt ấy mới phóng ra một vầng quang minh phân định: Khí khinh thanh thượng phù giả vi thiên, khí trọng trược ngưng giáng giả vi địa. Khí nhẹ nhàng bay bổng lên, làm ngôi càn (☰). Càn là thiên tức là nhứt dương chi khí. Khí nặng nề ngưng giáng xuống làm khôn (☷). Khôn là địa, nhứt âm chi khí.

Cái năng lực mạnh bạo của khí âm dương vần vần quanh lộn, lăn tròn, đun đẩy nhau trong khoảng không gian. Khí dương động, âm tịnh. Âm thì đứng một chỗ, còn dương thì bao quát càn khôn.
Đức Thái cực mới vận hành khí chơn dương hiệp cùng khí âm (âm dương là cơ với ngẫu). Khí âm dương hỗn hiệp nhau, đụng chạm mà hóa hóa sanh sanh là do trong chỗ điều hòa, tương ứng tương cảm, huân chưng đầm ấm mới tạo thành nghìn giống muôn vẻ, thiên hình vạn trạng. Khí âm dương bắt đầu sanh hóa ra muôn loài vạn vật, muôn loài vạn vật cứ hóa sanh mãi mãi, đời nọ sang đời kia không bao giờ ngưng nghỉ. Đó là một sanh hai, hai sanh ba, ba sanh vạn vật, nhưng vạn vật cũng phải quày đầu về một, là vì “Nhứt bổn tán vạn thù, vạn thù qui nhứt bổn”.
Cơ siêu phàm nhập thánh là lẽ tự nhiên pháp nhiệm, nó luống vận hành châu lưu trong càn khôn thế giới mà dưỡng dục muôn loài, bảo tồn vạn vật.
Cái lý Thái cực là lý đơn nhứt, cầm quyền sanh hóa, thống chưởng càn khôn.
Âm dương là cái pháp nhiệm mầu, sâu kín Thiên cơ. Có câu “Nhứt âm nhứt dương chi vị Đạo”. Âm dương ấy hiệp nhứt thì phát khởi càn khôn. Khí âm cướp một phần chơn dương của ngôi Kiền, Kiền mới hóa ra Ly (Ly là thái dương: mặt nhựt). Khôn đặng chơn dương biến thành Khảm (Khảm là thái âm: mặt nguyệt).
Trong âm ấy có lẫn lộn một phần chơn dương mới lững đững thăng lên là nhờ huyền khí. Kiền mất một hào dương mà lẫn lộn phần âm vào nên bị khí âm nó trầm xuống, thành Càn lìa ngôi mà Khôn thất vị. Tiên thiên mới biến hậu thiên. Hà đồ phải hóa Lạc thơ, gọi rằng “Tứ cá âm dương cộng thành bát quái”. Âm dương ấy có khi động khi tịnh, lúc giáng hồi thăng mà dưỡng dục muôn loài vạn vật.
Cái khí tiên thiên sanh hóa là nhờ khí hạo nhiên nuôi nấng nó. Về phần vô hình, lấy mắt phàm trí tục mà so sánh, đo lường, dòm ngó sao cho thấu đáo.
Tiên thiên cơ ngẫu thuộc về thanh khí nhẹ nhàng, như cỏ cây hoa quả.
Những loài hoa quả, thảo mộc, lấy hột mà gieo thì mọc lên. Nó nhờ cái khí chất tiên thiên, hậu thiên của nó hấp thụ trong không khí mà càng ngày càng cao lớn, trổ trái đơm hoa.
Vậy cái pháp đạo của tâm truyền cũng dùng âm dương mà tạo thành Phật tử. Còn hoa quả, thảo mộc lại hấp thụ khí âm dương của Trời Đất mà sống mãi, nên người tu hành phải cần ăn thảo mộc cho có khí chất nhẹ nhàng, chớ nếu ăn mặn, bị cơ ngẫu hậu thiên (đực cái lấy nhau) nên do ở khí chất nặng nề, trọng trược hóa sanh ra thì người tu hành dùng nó ắt luyện đạo bị âm khí hậu thiên mà chơn thần mờ ám, không xuất ra khỏi thân. Các đệ tử khá biết à.